Trong môi trường kinh doanh đang thay đổi nhanh chóng bởi toàn cầu hóa, chuyển đổi số và những biến động không lường trước, vai trò của người lãnh đạo – quản lý không chỉ còn giới hạn trong việc ra mệnh lệnh hay giám sát hoạt động. Lãnh đạo hiện đại là người truyền cảm hứng, thúc đẩy sự đổi mới, đồng thời đảm bảo sự bền vững và phát triển lâu dài cho tổ chức. Dưới đây là 5 năng lực cốt lõi mà bất kỳ nhà lãnh đạo – quản lý nào cũng cần xây dựng và rèn luyện để dẫn dắt tổ chức tiến lên trong thời đại mới.

1. Tư duy chiến lược và khả năng thích ứng linh hoạt

Một nhà lãnh đạo hiện đại cần có khả năng nhìn xa trông rộng – xác định được mục tiêu dài hạn và xây dựng lộ trình đạt được chúng. Tư duy chiến lược giúp doanh nghiệp chủ động thay vì phản ứng với thị trường. Tuy nhiên, đi cùng với đó là năng lực thích ứng – khi những kế hoạch tưởng chừng vững chắc có thể nhanh chóng trở nên lỗi thời chỉ sau một đêm.

Không chỉ vạch ra hướng đi, lãnh đạo phải học cách “bẻ lái” đúng lúc: thay đổi kế hoạch, ưu tiên, mô hình kinh doanh hoặc cấu trúc tổ chức khi môi trường xung quanh đòi hỏi.

Gợi ý phát triển: Thường xuyên tổ chức đánh giá chiến lược định kỳ; khuyến khích tư duy phản biện trong ban lãnh đạo; áp dụng mô hình “scenario planning” (lập kế hoạch theo kịch bản) để đối phó với rủi ro và thay đổi.

2. Lãnh đạo bằng ảnh hưởng, không chỉ bằng quyền lực

Quyền lực đến từ vị trí, nhưng ảnh hưởng đến từ sự tin tưởng. Một nhà lãnh đạo hiệu quả là người có thể gây ảnh hưởng tích cực lên người khác thông qua sự chính trực, năng lực thực tế và khả năng kết nối cảm xúc. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thế hệ lao động trẻ đề cao tự do, mục đích và tính minh bạch.

Người lãnh đạo cần tạo dựng uy tín không chỉ trong lời nói mà cả trong hành động, biến tầm nhìn thành cảm hứng và giúp đội ngũ nhìn thấy vai trò của họ trong bức tranh lớn hơn.

Gợi ý phát triển: Chủ động lắng nghe nhân viên; thường xuyên giao tiếp hai chiều; dẫn dắt bằng gương mẫu thay vì mệnh lệnh.

3. Quản trị và phát triển đội ngũ

Lãnh đạo không thể thành công nếu thiếu một đội ngũ mạnh. Điều này đòi hỏi khả năng xây dựng văn hóa làm việc tích cực, định hướng rõ ràng và tạo môi trường để mỗi cá nhân phát triển tối đa năng lực của mình.

Khả năng phân công phù hợp, khuyến khích sáng tạo và giữ chân người tài chính là yếu tố tạo nên sự khác biệt giữa một người quản lý giỏi và một người chỉ đơn thuần “quản lý công việc”.

Gợi ý phát triển: Áp dụng các công cụ như OKR/KPI để đo lường hiệu quả; tổ chức coaching nội bộ; khuyến khích phản hồi và minh bạch trong đánh giá.

4. Tư duy đổi mới và am hiểu công nghệ

Trong thời đại số, một lãnh đạo không nhất thiết phải là chuyên gia công nghệ, nhưng cần hiểu công nghệ đang thay đổi ngành của mình ra sao. Sự đổi mới không chỉ đến từ phòng R&D, mà phải bắt đầu từ tư duy lãnh đạo.

Khả năng chấp nhận rủi ro hợp lý, khuyến khích thử nghiệm và không ngại thất bại sẽ tạo ra văn hóa đổi mới – nền tảng giúp doanh nghiệp đi trước một bước so với thị trường.

Gợi ý phát triển: Cập nhật kiến thức về các công nghệ mới như AI, blockchain, dữ liệu lớn; xây dựng các chương trình thử nghiệm nội bộ (internal pilot projects); hợp tác với startup hoặc chuyên gia bên ngoài.

5. Xây dựng văn hóa và bản sắc doanh nghiệp

Khi sản phẩm, dịch vụ có thể bị sao chép, thì văn hóa doanh nghiệp là lợi thế cạnh tranh bền vững. Một tổ chức có văn hóa mạnh là nơi con người cảm thấy được kết nối, được ghi nhận và phát triển.

Người lãnh đạo có vai trò trung tâm trong việc định hình và duy trì văn hóa này – thông qua hành vi hằng ngày, cách họ phản ứng với khủng hoảng, và thông điệp họ gửi đi trong toàn tổ chức.

Gợi ý phát triển: Xây dựng bộ giá trị cốt lõi rõ ràng, không chỉ viết trên tường mà được “sống” trong từng quyết định; đánh giá văn hóa định kỳ và điều chỉnh khi cần thiết; trao quyền cho nhân viên tham gia vào xây dựng môi trường làm việc.

Người lãnh đạo của thế kỷ 21 không chỉ cần giỏi chuyên môn mà còn phải toàn diện về tư duy, cảm xúc và con người. Việc phát triển 5 năng lực cốt lõi trên không chỉ giúp nâng cao hiệu quả cá nhân, mà còn tạo ra sức bật cho toàn doanh nghiệp – từ hiệu suất hoạt động đến khả năng đổi mới và thích nghi với tương lai.