Phần I – Vấn đề cốt lõi của Core Team
Core Team (hay còn gọi là đội ngũ nồng cốt) là cầu nối then chốt, hiện thực hóa chiến lược từ ý tưởng thành hành động. Nếu ban lãnh đạo xác định tầm nhìn, thì Core Team chính là lực lượng nòng cốt điều phối, đảm bảo toàn bộ tổ chức vận hành đồng bộ và hiệu quả để đạt mục tiêu chung.
Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều đội ngũ nồng cốt lại bị sa lầy vào các tác vụ vận hành thường nhật, đánh mất vai trò định hướng và giám sát chiến lược. Điều này tạo ra một khoảng trống giữa chiến lược vĩ mô và hành động thực thi, khiến Core Team không còn là người dẫn dắt mà bị hạ cấp thành một bộ phận thực thi đơn thuần.
Phần II – Lộ trình khai phóng năng lực cho đội ngũ nồng cốt
1: Khởi đầu bằng “công cụ” – Trang bị vũ khí sắc bén
Bất kỳ chiến lược nào cũng cần dựa trên nền tảng phân tích khoa học. Core Team cũng khômg ngoại lệ, việc Core Team nắm hết các mô hình này không chỉ cung cấp dử liệu đầu vào quý giá mà còn tạo ra một ngôn ngữ chung và một phương pháp thống nhất cũng cần trang bị đầy đủ những công cụ họach định chiến lược như: Công cụ Swot, Pestel 5 Forces.
a. Mô hình SWOT: Swot là công cụ cơ bản nhất nhằm giúp đội ngũ có cái nhìn tổng quan về vị thế hiện tại của doanh nghiệp. Mô hình này gồm 4 yếu tố chính:
- Strengths (Điểm mạnh): Những lợi thế nội tại, nguồn lực vượt trội mà doanh nghiệp đang sở hữu.
- Weaknesses (Điểm yếu): Những hạn chế, thiếu sót từ bên trong cần khắc phục (ví dụ: quy trình yếu kém, nguồn vốn mỏng, sản phẩm chưa đa dạng).
- Opportunities (Cơ hội): Các yếu tố thuận lợi từ môi trường bên ngoài có thể khai thác để phát triển.
- Threats (Thách thức): Các yếu tố tiêu cực từ bên ngoài có thể gây hại cho doanh nghiệp.
b. Mô hình PESTEL: Mô hình giúp thấu hiểu môi trường vĩ mô, trong khi SWOT cung cấp một cái nhìn tổng quan về cả yếu tố bên trong lẫn bên ngoài thì ở mô hình PESTEL giúp tập trung phân tích chi tiết và có hệ thống các yếu tố thuộc môi trường võ mô. Đây là những yếu tố mà bất kỳ doanh nghiệp cũng không thể kiểm soá6t cũng như bắt buộc phải thích ứng. Mô hình này gồm 4 yếu tố chính:
- Political (Chính trị): Sự ổn định chính trị, chính sách thuế, luật lao động, các rào cản thương mại.
- Economic (Kinh tế): Tăng trưởng kinh tế, lạm phát, lãi suất, tỷ giá hối đoái.
- Social (Xã hội): Nhân khẩu học, văn hóa, lối sống, xu hướng tiêu dùng của xã hội.
- Technological (Công nghệ): Các đổi mới công nghệ, tự động hóa, tốc độ phát triển công nghệ.
- Environmental (Môi trường): Biến đổi khí hậu, luật môi trường, các vấn đề về phát triển bền vững.
- Legal (Pháp lý): Luật bản quyền, luật bảo vệ người tiêu dùng, các quy định về an toàn lao động.
Mô hình PESTEL giúp Core Team có thể dự báo những xu hướng lớn nhằm lường trước những thay đồi liên quan đến vĩ mô khi tác động đến doanh nghiệp và ngành. Mô hình Porter’s 5 Forces được xem như là một công cụ quan trọng trong việc đánh giá cấu trúc cạnh tranh và xác định những tiềm năng trong lợi nhuận của một ngành kinh doanh.
- Mối đe dọa từ đối thủ mới: Rào cản gia nhập ngành có đáng kể không? Mức độ dễ dàng để một đối thủ mới tham gia thị trường là bao nhiêu?
- Quyền thương lượng của nhà cung cấp: Các nhà cung cấp có khả năng chi phối giá cả và các điều khoản hợp đồng không?
- Quyền thương lượng của khách hàng: Khách hàng có nhiều sự lựa chọn không? Họ có khả năng gây áp lực giảm giá hoặc đòi hỏi chất lượng cao hơn không?
- Mối đe dọa từ sản phẩm/dịch vụ thay thế: Có giải pháp nào khác ngoài ngành có thể thỏa mãn cùng một nhu cầu của khách hàng không?
- Cường độ cạnh tranh trong ngành: Mức độ đối đầu giữa các công ty hiện tại trong ngành là cao hay thấp? Có dấu hiệu của cuộc chiến về giá không?
Nắm vững các mô hình chiến lược giúp Core Team xác định rõ lợi thế cạnh tranh để tập trung nguồn lực hiệu quả. Về bản chất, việc này tạo ra một tư duy và quy trình làm việc hệ thống, giúp việc phân tích trở nên nhanh chóng, chính xác, làm nền tảng cho những quyết định chiến lược sắc bén.
2: Nâng tầm bằng “HỆ THỐNG” – Chuyển hóa chiến lược thành hành động
Mục đích của việc áp dụng các hệ thống như BNS, KPIs và OKRS là để chuyển đổi từ một chiến lược trong việc lên ý tưởng và định hướng cấp cao thành các mục tiêu, hành động và mang lại kết quả từ các cong cụ đo lường. Core Team có thể tạo ra một cơ chế nhằm thực thi và giám sát chiến lược một cách có đầu tư như:
a. Balanced Scorecard (BSC)
Balanced Scorecard (BSC) là một hệ thống quản trị chiến lược, lấy tầm nhìn làm trung tâm. Thay vì chỉ là một danh sách các chỉ số, BSC là một công cụ định hướng toàn diện, giúp doanh nghiệp hoạch định, triển khai, và đo lường kết quả của chiến lược một cách có hệ thống.
- Học tập & Phát triển (Learning & Growth): Đây là nền tảng, tập trung vào năng lực của nhân viên, công nghệ và văn hóa tổ chức. Đây là gốc rễ cho mọi sự cải tiến.
- Quy trình Nội bộ (Internal Processes): Dựa trên nền tảng đó, khía cạnh này xác định các quy trình vận hành cốt lõi mà doanh nghiệp phải làm xuất sắc để tạo ra sản phẩm/dịch vụ có giá trị.
- Khách hàng (Customer): Khi quy trình tốt, doanh nghiệp có thể mang lại giá trị vượt trội, từ đó đáp ứng và làm hài lòng khách hàng, xây dựng lòng trung thành của họ.
- Tài chính (Financial): Khi khách hàng hài lòng và trung thành, doanh nghiệp sẽ đạt được các kết quả tài chính cuối cùng như tăng doanh thu và lợi nhuận.
b. KPIs (Key Performance Indicators)
KPIs (Key Performance Indicators – Chỉ số Hiệu suất Trọng yếu) là những thước đo cụ thể và có thể định lượng, được sử dụng để đánh giá hiệu suất của một hoạt động, một quy trình, hoặc một mục tiêu kinh doanh quan trọng.
- KPI kinh doanh: Đo lường tăng trưởng doanh thu, chi phí, lợi nhuận, tỷ lệ giữ chân khách hàng, ROI…
- KPI tài chính: Theo dõi lợi nhuận, dòng tiền, tỷ lệ vốn, công nợ, EPS…
- KPI bán hàng: Đánh giá doanh số, tỷ lệ chuyển đổi, giá trị đơn hàng, upsell…
- KPI marketing: Đo lường hiệu quả chiến dịch qua nhận diện thương hiệu, traffic, CTR, ROI, ROAS…
- KPI nhân sự: Quản lý tuyển dụng, đào tạo, giữ chân nhân viên, sự hài lòng…
- KPI kế toán: Đảm bảo độ chính xác, tuân thủ, tối ưu chi phí và hiệu quả xử lý.
- KPI chăm sóc khách hàng: Phản hồi, giải quyết khiếu nại, mức độ hài lòng, NPS.
- KPI quản lý dự án: Đánh giá tiến độ, chi phí, phạm vi, chất lượng và tinh thần đội nhóm.
c. OKRs (Objectives and Key Results)
OKRs (Mục tiêu và Kết quả Then chốt) là một hệ thống thiết lập mục tiêu được thiết kế để tạo ra sự tập trung, liên kết và thúc đẩy những kết quả mang tính đột phá trong một khoảng thời gian ngắn (thường là theo quý). OKRs không dùng để đo lường các hoạt động thường nhật như KPIs. Thay vào đó, nó giúp Core Team tập trung toàn lực vào một vài ưu tiên quan trọng nhất để tạo ra bước nhảy vọt. OKR gồm hai loại:
- OKR cam kết: Là mục tiêu cốt lõi, có thể đạt 100%, đo lường và theo dõi được, đảm bảo tính quan trọng và khả thi trong thời gian quy định.
- OKR mở rộng (khát vọng): Là mục tiêu tham vọng, khó đạt trọn vẹn, mang tính đột phá và sáng tạo, khuyến khích đổi mới và nỗ lực vượt giới hạn.
Việc kết hợp BSC, KPIs và OKRs tạo ra một hệ thống quản trị hiệu suất mạnh mẽ. Nhằm giúp Core Team vừa duy trì sự ổn định qua KPIs, có sự đột phá qua OKRs nhưng cũng đảm bảo tất cả các yếu tố phục vụ cho tầm nhìn và chiến lược dài hạn qua BSC. Tất cả những yếu tố này đều tạo nên một bức tranh hoàn thiện trong bộ máy Core Team.
Phần III: Đích đến là “TẦM NHÌN” – Tư duy của người lãnh đạo
Vượt lên trên công cụ và hệ thống, Core Team cần có tư duy của người làm chủ.
Làm thế nào để khuyến khích team suy nghĩ lớn hơn, chủ động đề xuất và dám chịu trách nhiệm với các quyết định chiến lược. Core Team không chỉ dừng lại ở việc thành thạo công cụ hay quy trình, mà cốt lõi là việc xây dựng tư duy làm chủ. Tư duy này thể hiện ở khả năng nhìn xa hơn các vấn đề vận hành thường nhật, chủ động đề xuất sáng kiến, và sẵn sàng chịu trách nhiệm với những quyết định ảnh hưởng đến toàn bộ tổ chức.
Để nuôi dưỡng tư duy này, tổ chức cần trao quyền, tạo không gian an toàn để thử nghiệm và liên kết trách nhiệm cá nhân với tầm nhìn chung. Khi đó, Core Team sẽ vượt lên trên vai trò vận hành đơn thuần để trở thành một tập thể lãnh đạo chiến lược những người không chỉ giữ cho cỗ máy hoạt động, mà còn là người cầm lái, định hướng tương lai cho doanh nghiệp.
Tóm lại, quá trình phát triển của Core Team là một sự leo thang về năng lực, từ cấp độ kỹ thuật (sử dụng Công cụ), lên cấp độ quản trị (vận hành Hệ thống), và đạt đến cấp độ cao nhất là chiến lược (làm chủ Tầm nhìn). Quá trình này chính là sự khai phóng tiềm năng lãnh đạo trong mỗi thành viên. Do đó, một Core Team được đầu tư và phát triển toàn diện không phải là một chi phí, mà là tài sản cốt lõi có khả năng tự tái tạo và dẫn dắt, đảm bảo cho sự trường tồn và phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Lộ trình phát triển năng lực của Core Team chính là một hành trình từ việc làm chủ công cụ, đến vận hành hệ thống và cuối cùng là làm chủ tầm nhìn chiến lược. Đó không chỉ là sự trưởng thành về kỹ năng, mà còn là sự nâng cấp trong tư duy lãnh đạo. Và khi năng lực chiến lược được khai phóng, Core Team sẽ trở thành tài sản vô giá đảm bảo cho sự phát triển bền vững và thịnh vượng lâu dài của doanh nghiệp.
>> Tìm hiểu thêm về xây dựng nhân sự cho doanh nghiệp
